Kibir alametlerinden
bazıları
1- Sual soramamak kibirden kaynaklanır. Kibirli, sual
sormayı, bilmemenin alameti kabul eder. Sual sorarsam, bilmediğim meydana çıkar
der.
2- Hep kendisine sual sorulmasını, başkasına sorulmamasını
istemek, bildiği bilmediği her suale cevap vermeye kalkmak, bilmiyorum
diyememek.
3- Yol sormaktan çekinmek. Yol ve sual soramamak, ayıplanma,
kınanma korkusundan ileri gelir.
4- Âmirinden izin istemeye çekinmek.
5- Misafir olduğu evde, imamlığa layık birçok kimse varken, ev
sahibi izin vermeden imamlığa geçmek, herkesten çok kendini imamlığa layık
görmek.
6- Bir toplantıda, hep kendi konuşmayı istemek, başkalarının
söze katılmasından rahatsız olmak, onların kuzu gibi dinlemelerini istemek.
7- Arkadaşlarına, bir şeyler bildiğini göstermek için, onlara
her fırsatta bir şeyler anlatmaya çalışmak, yanlış sandığı şeyleri hemen
düzeltmeye, ikaza kalkışmak.
8- Camide, boşluğu doldur diye, ona buna emir vermek ve emir
verilenin de, bundan alınması.
9- Yaşına bakılmadan, herkesin birbirine abi denmesi âdet
olan yerlerde abi diyememek, sadece ismiyle veya “Ali bey, Veli bey” diye hitap
etmek.
10- Övülmekten hoşlanmak, tenkide dayanamamak.
Hatasını söyleyene teşekkür edememek.
11- Hakkı kabul etmemek. Bir şey şöyledir denilince tevil
etmeye çalışmak, elli dereden su getirip kabul etmeye yanaşmamak. Hâlbuki hakkı
söyleyen çocuk da, cahil de olsa, severek kabul etmeli.
12- Vesvese etmek de kibirden olabilir. Kendini ihtiyatlı
zanneder, herkesin yanlış yaptığını düşünür. Nasihat kabul etmez, vesvesesine
devam eder.
13- Baş olmayı istemek, emir vermekten hoşlanmak. Bazı
yönlerini üstün görmek.
14- İnsanlar yanına gitmekten veya bir şey sormaktan
çekiniyorlarsa, bu da kibir alametidir.
15- Tevazu gösterisinde bulunmak. “Buyursunlar efendim”
diyerek aşırı tevazu göstermek. Bendeniz diye konuşmak. Bazı yazarlar bendeniz diyerek insanlara yol gösteriyor,
nasihat ediyor. Bende, köle demektir. Köle nasıl nasihat eder
ki, nasıl yol gösterir ki? Ona, şunu şöyle yap dense, kabul etmez. Hani bende yani köle idi? Köle hiç itiraz eder
mi? Bu, kibrini örtmeye çalışmaktan başka şey değildir.
16- Kendisi, tevazu olsun diye, bu fakir, bu âciz, bu günahkâr
dediği halde, azıcık tenkit edilince, âcizliği, fakirliği kalmayıp öfkelenmek.
17- Herkese sıkıntı vermek, üzmek. Birini diğerine şikâyet
etmek. Başkalarının kusurlarını söyleyerek, kendisinin böyle olmadığını
bildirmek.
Netice : Haddini bilmek tevazu, haddini bilmemek kibir alametidir.